In hun artikel getiteld 'Eigen folk eerst?, verschenen in de bijlage Reporter van De Morgen van zaterdag 22 februari jl, onderzochten Douglas Der Coninck en Jeroen De Preter een vermeend direct verband tussen Vlaamse folk en extreem-rechts gedachtegoed. Omdat de bijdrage in grote mate aan ons is 'gewijd' en de reacties op hun stuk niet te overzien zijn, wensen wij bij deze gebruik te maken van ons recht van antwoord.
Aldus begint een paginavullende ingezonden artikel van Laïs in De Morgen van afgelopen zaterdag als antwoord op het tendentieuze artikel van twee weken eerder (zie voor citaten uit het gewraakte De Morgen-artikel onze rubriek OPINIE onder de datumen onder de kop Vlaamse folk staat juist open voor andere culturen). Aangezien het artikel van Laïs een gehele pagina beslaat beperken wij ons tot een aantal interessante alinea's. Al met al gaat het dan nog steeds om een halve krantenpagina, maar het is dan ook de moeite waard. (11/03/03: Inmiddels is de complete tekst te lezen op de site van Laïs)
...De thematiek van het artikel is in onze ogen ronduit absurd. Opzet was na te gaan of een heel muziekgenre - folkmuziek, folkmuzikanten, organisatoren en liefhebbers van het genre incluis - gecatalogeerd kon worden als een gevaarlijke en goed georganiseerde kweekvijver van extreem-rechts...
...De teuneur en de opbouw van het artikel zijn van een bedenkelijk niveau. Met 'truken van de foor' (ronkende koppen en ondertitels, gebruik van dubieuze en anonieme citaten afgewisseld met meer objectieve feiten) wordt de lezer met aandrang uitgenodigd de link als bewezen te aanvaarden - niet in het minst gezien de casus Laïs...
...Blijkbaar was de recente hetze rond de deelname van Soetkin Collier aan het Eurovisiesongfestival voldoende relevante aanleiding voor de journalisten voor een onderzoek naar foute sympathieën van de Vlaamse folkscene in het algemeen.
Aangezien Laïs jaren geleden omwille van hun populariteit de titel 'boegbeeld van de Vlaamse folk' kreeg toegekend, zouden spitante details over de leden uiteraard mooi meegenomen zijn.
Het succesvol vergaren van de details, getuigenissen en bewijzen bleek alvast geen sinecure: zorg vooral dat je het onderzoeksobject nooit zelf aan het woord laat. Vermijd dus zeker ook folk-organisatoren en artiesten - nieuwe lichting en gevestigde waarden. Mensen die breeddenkend en integer met folkmuziek bezig zijn kunnen inderdaad beter geweerd worden uit een onderzoek naar de ideologische achtergrond van de folk, en zeker de nieuwe lichting folkartiesten die geen invloeden uit wereldmuziekgenres schuwen.
In plaats daarvan koos men voor bronnen zoals een anonieme, verbitterde NSV'er (sic) en pater Luc Versteylen, die Laïs niet eens kent en bezwaarlijk een folkkenner kan worden genoemd.
Wij kunnen alleen maar hopen dat niemand na het lezen van dit exposé gelooft dat de Vlaamse folkscene duidelijke banden met extreem-rechts zou hebben...
...De bewering dat wij ooit lid zijn geweest van het NSV is totaal uit de lucht gegrepen. Wie een beetje nadenkt kon uit het artikel meteen afleiden dat dit onzin was. In de periode waar men in het artikel over spreekt, waren Annelies en Jorunn 15 jaar. Het NSV is echter tot nader orde een studentenvereniging waar geen middelbare scholieren deel van uitmaken. Hoe, bovendien, rijmen de journalisten het lidmaatschap van de NSV met hun stelling verder in het artikel dat Soetkin Collier om onder meer precies die reden (haar toenmalige extreem-rechtse sympathieën en haar lidmaatschap van het NSV) uit de groep werd gezet. Dan zou het wel erg vreemd zijn dat we daarna zelf lid zouden worden van deze vereniging...
...Jeroen De Preter liet zich na het verschijnen van het artikel, in een telefoongesprek met onze platenfirma ontvallen dat hij geen enkel sluitend bewijs had voor het vermeende lidmaatschap. Evenmin had hij ledenlijsten kunnen inkijken. 'Men had hen dit verteld'. Als de pers vanaf nu alles wat wordt verteld voor waar aanneemt en publiceert, dan staan ons allen nog mooie dagen te wachten.
Maar goed, hoe hard er ook gezocht zou worden naar ledenlijsten van het NSV waarop onze namen vermeld staan, vinden zal men ze niet omdat ze er eenvoudigweg niet zijn...
...Dat we alledrie uit een Vlaams-nationaal milieu zouden komen, is onzin. Als men onze antecedenten per se had willen onderzoeken of de eigen vondsten checken, dan had men ons en onze ouders hierover kunnen contacteren. Men opteerde ervoor dat niet te doen. Gezien de volstrekt foute stellingnamen zijn we verplicht toe te lichten uit welk 'milieu'- waar zijn we in godsnaam mee bezig? - we komen:
Annelies heeft een vader die zichzelf als een fervente anti-fascist omschrijft en die op menige pacifistische betoging te zien geweest is.
Nathalie is dochter van een ex-beroepswielrenner die zich niet met politiek inlaat en al jaren actief is met ontwikkelingshulp in West-Afrika.
Jorunn had de pech dat haar grootouders tijdens de oorlog de verkeerde kant kozen en actief waren binnen de Vlaams-nationale beweging. Haar ouders groeiden dan ook met het Vlaams-nationale gedachtegoed, maar zij zijn breeddenkende, ecologische en anti-kapitalistische mensen die hun kinderen naar de Steiner-school stuurden en niets te maken hebben met racistische of fascistische bewegingen en/of ideologieën. Zij maakten zich los van het verleden van hun ouders (Jorunns grootouders) omdat ze zeer goed beseften dat ze nu leven en de problematiek van toen (de Vlaamse onafhankelijkheidsstrijd) nu niet meer relevant is. Zij weten maar al te goed wat het is om als kind steeds weer beoordeeld te worden om wat hun ouders waren en niet waar ze zelf voor staan. Het komt hard aan om dan over je eigen kind dergelijke onzin te lezen in de krant.
Voor de volledigheid: Jorunn was op achtjarige leeftijd een tweetal jaar lid van het VNJ, maar werd daar later, toen ze elf was, door haar ouders uit gehaald toen die niet meer achter de té eenzijdig Vlaams-militante houding van deze jeugdbeweging konden staan. Nadien werd ze een paar jaar lid van Vrijbuiter, een volksanarchistische, ecologische en anti-kapitalistische jongerenbeweging die zich enkel met cultuur, muziek, poëzie en de natuur bezighoudt en waar politieke stellingen geweerd worden. Deze beweging streeft voornamelijk naar het behoud van het leefmilieu en heeft als leuze 'niet links, niet rechts, maar vooraan'. Toen Jorunn veertien was kon ze zich hier niet meer in vinden en vond ze andere interesses en tijdverdrijf (...) Van al deze feiten heeft Jorunn nooit een geheim gemaakt, en wie haar kent is ervan op de hoogte. Het zogenaamde 'geheim van Laïs' waar men het in het artikel over heeft, blijkt dus wel erg mager uit te vallen als men zich aan de feiten houdt en de leugens en valse beschuldigingen achterwege laat.
Aangezien dit alles is wat eer over het vermeende Vlaams-nationalistische verleden van Laïs te vertellen valt, zien we niet goed in waarom we "krampachtig onze roots zouden verloochenen" of "onder druk van ons management breken met ons verleden", aangezien er met onze roots en ons verleden niets mis was...
...Als wij in een interview zeggen dat wij niets voelen voor het Vlaams Blok, dan is dat omdat we dat menen, niet om iets uit ons verleden te verhullen. Als we niet op 11-juli-vieringen optreden, dat is dat omdat we dat niet wilen en daar weinig voeling mee hebben, niet omdat men daar wel eens iets achter zou kunnen zoeken. Wat is er overigens mis met een 11 juli-viering?
Viert niet zowat elke Vlaamse gemeente 11 juli? Maakt hen dit tot een extreem-rechts nest? Als men alle muzikanten en artiesten die ergens op een of andere manier een familiale band hebben met collaboratie of rechts-extremisme het zwijgen oplegt, dan zou het erg stil worden in Vlaanderen...
...Wie het repertoire van Laïs niet kent zou uit het artikel kunnen afleiden dat wij enkel Vlaamse en middeleeuwse liedjes brengen. De journalisten vergeten echter te vermelden dat de helft van ons repertoire bestaat uit anderstalig (waaronder opvallend veel Franse nummers) en hedendaags werk. Kunnen de journalisten toelichten wat extreem en 'fout' is aan het onder het stof vandaan halen van oude Middelnederlandse teksten en er een eigentijds lied van maken?...
...Alsof al deze immaginaire verbanden en beweringen nog niet volstaan, baadt het hele artikel in een sfeer van sensatie, gezochte connotaties en slogantaal.
Hoe verklaart men anders de adaptatie van een alom bekende slogan van het Vlaams Blok tot toepasselijke titel van een artikel over folk? 'Eigen folk eerst?' Wat is daar de bedoeling van? Komt er morgen een grootscheeps onderzoek naar het stemgedrag van tienduizenden folkliefhebbers?...
...Waar haalt men het recht vandaan om op deze manier onze reputatie, die van onze families en die van de hele Vlaamse folk in het algemeen door het slijk te halen? Is dit een voorproefje van onderzoeksjournalistiek nieuwe stijl? Een willekleurige jacht op iedereen die directe of indirecte familiale banden heeft met een afwijkende politieke visie, los van de overtuiging van de betrokkene?...
...Dinsdag voor het artikel 'Eigen Folk Eerst?' verscheen, belde journalist JdP met Annelies Brosens om haar te vragen wat ze vond van de mogelijke beslissing Soetkin Collier niet naar Eurosong te sturen. Annelies heeft hem vriendelijk te woord gestaan en daar kort op geantwoord. Toen hij meer wilde weten over Soetkin, heeft Annelies beslist dat men deze vragen enkel en alleen aan Soetkin kon stellen en zij heeft zich dan ook van verder commentaar onthouden. Wat haar volste rechts is overigens.
Over het geplande artikel 'Eigen Folk Eerst?' van zaterdag werd met geen woord gerept...
...Op geen enkel moment heeft iemand van De Morgen aan ons of aan ons management de vraag gesteld of wij wel degelijk lid zijn geweest van het NSV en of wij ooit extreem-rechtse sympathieën koesterden. Noch telefonisch, noch per e-mail. Toch zou ons management een mail hebben gestuurd naar de heren met de woorden "we willen er geen woorden meer aan vuil maken".
Vreemd, aangezien ons management formeel ontkent ook maar enig teken van leven van een van beide heren te hebben gekregen, laat staan hen een mail te hebben gestuurd....
...Wij kunnen geen begrip opbrengen voor het feit dat de journalisten van een kwaliteitskrant een onderzoek naar een dermate delicate en complexe materie, niet de moeite nemen bronnen en informatie van derden driedubbel te checken. Onweerlegbaar bewijsmateriaal te zoeken alvorens te publiceren, zich aan de feiten te houden en uit de buurt blijven van sfeerschepping, suggesties en misplaatste slogans. Er wordt gesteund op onbetrouwbare getuigenissen van al even onbetrouwbare bronnen met een verborgen agenda. De waarheid heeft haar rechten, maar ze dient te steunen op feiten, niet op roddels en verzinsels. En wat met geen woorden - ook niet met dit recht van antwoord - recht te zetten valt: er werden met dit artikel mensen op de meest schandelijke manier persoonlijk aangevallen, gekwetst en voor de rest van hun leven gebrandmerkt. Onvergeeflijk...
Nathalie Delcroix,
Jorunn Bauweraerts
en Annelies Brosens (Laïs)
In een naschrift, waarin de redacteuren Douglas De Coninck en Jeroen de Preter via een omweggetje de mening van Laïs over Vrijbuiter in het belachelijke trekken, komen ze met één ogenschijnlijk hard punt. Hier hun letterlijke tekst over de al of niet bestaande e-mail van de manager van Laïs:
...De volgens u onbestaande e-mail kwam hier aan op 19 februari om 13.42 uur en werd verstuurd door Bieke Purnelle, manager van Laïs. Deze mail was bedoeld als klacht vanwege het feit dat iemand van deze redactie het had bestaan misbruik te maken van het gsm-nummer van Annelies Brosens. Verder is in de mail te lezen: 'Ze waren 15 toen, te jong om ten volle te beseffen hoe de vork in de steel zat en om te beseffen wat pakweg het VNJ was (...) En: '...willen er verder geen woorden aan vuil maken.' Dit was de reactie waarmee wij ons moesten behelpen...