-door Mirjam Adriaans, foto Ronald Rietman-
Het was echt terrasweer gisteravond, toch koos een select gezelschap in Landgraaf voor muziek. Die kwam van MANdolinMAN, bestaand uit vier jonge Belgische topmuzikanten die hun eigen erfgoed tinkelfris lieten klinken.
In Nederland en België wordt de eigen muzikale traditie vaak afgedaan als oubollig, niet interessant genoeg of zelfs niet bestaand. Hubert Boone toont al jaren aan dat in elk geval dat laatste niet waar is. Als veldwerker verzamelde hij in Vlaams Brabant, de streek waar hij opgroeide, honderden dansmelodieën, voornamelijk van fanfares. Met de fiets doorkruiste hij het gebied tussen Leuven en Mechelen, waar hij behalve muziek ook verhalen vond.
Een paar daarvan hoorde ik gisteravond uit de mond van Andries Boone, zoon van Hubert, die met MANdolinMAN een aantal van die melodieën ten gehore bracht. Het mandolinekwartet, naast Boone bestaand uit Dirk Naessens, Maarten Decombel en Peter-Jan Daems, presenteerde zijn eerste cd, Old Tunes, Dusted Down in het kleine en bijzonder sfeervolle theater Landgraaf. En al snel blijkt dat die oude deunen allerminst stoffig of oubollig zijn. De jonge, maar al behoorlijk ervaren muzikant Boone en zijn kompanen hebben de stukken bewerkt voor mandoline en laten de luisteraars genieten van een heel scala aan klanken die dat ene instrument kan voortbrengen. Soms waan je je op een zonnig Grieks strand met vrolijke bouzoukiklanken, dan weer wordt de sfeer romantisch Italiaans, ik hoor zelfs een vleug van wat een spokende murder ballad zou kunnen worden.
Al direct bij de opening wordt het publiek meegevoerd in een sprankelende polka uit Elewijt, alwaar de fanfare het jarenlang verkeerd had gespeeld. In 1958 kwam een nieuwe dirigent erachter dat zijn voorganger aan de muzikanten had uitgelegd dat f (forte) stond voor 'fijn spelen' en p (piano) voor 'pijp geven'. Na Elewijt volgen plaatsen als Eppegem, Hofstade en Hever, waar hier nog nooit iemand van gehoord heeft, maar die we zeker eens moeten gaan bezoeken volgens Andries, het schijnt een mooie streek te zijn. Bekender is Zaventem, vanwaar een schottische komt die als enige traditional is doorgedrongen in de hedendaagse balfolk, een hit dus. Het is niet mijn favoriet van de avond, al is de melodie zeker aansprekend. Ik word deze avond vooral verliefd op de kleurenrijkdom van de vier mandolines. Elk instrument blijkt zijn eigen karakter te tonen, en de rolverdeling doet me denken aan een opmerking die Hubert Boone een tijd geleden maakte in een interview op Folkroddels.be: "In volksmuziek uit fanfares vind je steeds een typische vierstemmigheid terug: er is een melodie, er komt een tweede stem bij, een begeleiding en een bas." Dat is precies wat nu de vier mandolines uitdrukken, melodie en tweede stem komen met name van Boone en Naessens, Daems begeleidt en de baspartij wordt verzorgd door de mandocello of mandola van Decombel. Knap hoe zij het repertoire zo hebben weten te bewerken dat het lijkt alsof het altijd al voor mandoline bestemd was. Dat vormde overigens soms wel een ware uitdaging, zo werd de Waltz Berg getranscribeerd naar een andere toonsoort en mocht Naessens de fluitpartij kleur gaan geven en daarmee krijgt het nummer een heerlijk zomers Italiaans tintje. Een stuk dat er voor mij live en al schrijvend nu ook op cd uitspringt is de Contredanse Ghent (in A Minor), met een baslijn die net zo goed in een Amerikaanse murder ballad had kunnen rondspoken.
Alle nummers van de cd en een paar die de schijf niet haalden worden uitgevoerd. Het sterke spel van de vier heren verdient een toegift, die besloten wordt met opnieuw het openingsnummer, omdat Old Tunes, Dusted Down vooral bedoeld is als conceptalbum. En zo eindigt het optreden na een uur nog net wat sprankelender dan het al begon. Jammer dat het afgelopen is, zo vindt ook programmeur Ron Janssen, die ze best een uur of drie had willen laten doorspelen en ze graag een keer ziet terugkomen.
MANdolinMAN - Old Tunes, Dusted Down
Na afloop vertelt Andries Boone me dat hij al een tijdje rondliep met de gedachte om een mandolinekwartet te vormen. Vorig jaar bracht zijn vader het boek Dansmelodieën uit de Vlaamse volksmuziektraditie uit en vierde zijn 70ste verjaardag. Dat vormde voor Andries een mooie aanleiding om een en ander te combineren en zo ontstonden MANdolinMAN en de cd. Uit de zeshonderd deunen die vader Hubert bundelde kozen Andries en zijn kompanen er een stel uit die ze bewerkten voor mandoline, waarvan er 11 op de schijf terechtgekomen zijn. In augustus hebben ze het repertoire uitgeprobeerd op InstrumentiVal in Gooik, toen als bal. Dat is ze goed bevallen, dus wellicht gaan ze dat nog vaker doen, maar met een luisterend publiek zoals vanavond kunnen ze weer meer doen met de dynamiek van de muziek. Dan hebben de muzikanten ook wat meer vrijheid om te 'spelen' met hun partijen. Peter-Jan Daems voegt nog toe dat ze graag als kwartet verder willen gaan en verder ontdekken wat de mandoline te bieden heeft. De volgende cd wordt dan misschien wel helemaal geen folk, maar klassiek of nog iets anders. Met Old Tunes, Dusted Down heeft MANdolinMAN alvast een prachtig eerbetoon gemaakt aan de muzikale traditie uit eigen land, maar vooral aan het werk van Hubert Boone, die in het eerder genoemde interview ook de hoop uitspreekt dat folkmuzikanten gebruik zullen maken van het repertoire dat hij met het boek ter beschikking stelt. Zoon Andries vond al drie medestanders, die de oude deunen een heerlijk fris nieuw leven geven, welke folkgroep durft het aan om ook eens in dat boek te gaan neuzen?
MANdolinMAN toert de komende tijd nog in België en is op 18 december weer in Nederland te zien, dan in het folkcafé in Paradox in Tilburg. Website: www.mandolinman.be.
Meer foto's van dit concert staan op de website van onze fotograaf.