Op zondag 25 februari brengt Magda Mendes met haar kwartet verfijnde fado naar het GUO-concert in Tiliander in Oisterwijk.
Gouden Notekraker
Magda Mendes brak door toen ze in 2018 de Gouden Notekraker won. De prijs kwam haar toe nadat ze Oliveiras uitbracht, haar cd met een indringend persoonlijke signatuur. De titel staat voor oma’s familienaam, maar ook voor vaders olijfgaard. Met gelijknamig programma trok ze langs grote podia in Nederland. Hieraan vooraf gingen muziekdocu Silêncio (2015) en klassiek fado-album Casa da Bôxa (2011).
Magda Mendes is opgeschoven van traditioneel-volkse fado naar een persoonlijke versie waarin ze haar eigen voetafdruk achterlaat. Siso-writer van verfijnde Portugese kamermuziek, vat ze haar status samen. Haar songs resoneren niettemin de ‘saudade’, die sentimenten van heimwee, dat eeuwige verlangen terug naar haar land en haar vaders olijfgaard. Haar muzikanten vormen het contrapunt dat haar fijne stem tot volle bloei brengt in haar reflecterende songs met onderliggende emoties.
Weemoedige straatmuziek
In de kern is fado weemoedige straatmuziek uit Lissabon, twee eeuwen geleden ontstaan in achterafkroegen bij mensen die het leven niet cadeau kregen, in sfeer verwant aan blues en smartlappen. Magda Mendes is het te doen om de invloedenbrij waaruit de fado voortkomt én die ze teweegbrengt. Haar interpretatie is Europese muziek met Portugese inslag. Daarin neemt ze nieuwe afslagen, blijft ze zichzelf uitdagen, om terug te keren bij de gemene deler: ze bezingt haar geschiedenis beeldend, in het Portugees, nostalgisch, vanuit thema’s die haar mee terugnemen naar haar geboortegrond. Wat haar van kindsbeen vormde, diept ze uit in haar muziek.
Niet alles kan zomaar in Portugal. Het systeem beklemt, niks rolt zich als vanzelf uit. Je lot staat in de sterren geschreven, het maakt de Portugees minder ondernemend. Hij wil wel stappen maken, maar loopt snel vast, accepteert zijn lot, kan er toch niks aan veranderen. Dat fatalisme zit in de fado besloten, als handige uitlaatklep: je kunt klagen, pijn als iets moois ervaren. Zeg je Portugal dan zeg je fado: het cliché als karikatuur van land en bewoners en het klopt nog ook.
Aanhoudende verliefdheid
Vanuit Nederland onderzoekt Magda Mendes wie ze is. Ze beziet haar achtergrond van een afstand, zong daar nauwelijks fado, begon er hier pas mee, uit heimwee, maar zingt zich er van los. Hier schrijft ze over wat ze daar pijnlijk mist, waardoor ze haar land een plek geeft. Wat je mist, ga je verheerlijken, brengt je fantasie op hol. Om scherp zicht te houden, gaat ze vaak terug, ook om Nederland op afstand te bezien en helder te oordelen. Routine krijgt geen vat, beetje pijn voelt ze altijd, maar ze gaat er niet onder gebukt. Sterker: met haar gependel probeert ze in aanhoudende staat van verliefdheid te verkeren.
In haar door massatoerisme overspoelde Lissabon ervaart ze steeds vaker tweederangs artiesten die laten horen hoe lelijk fado kan zijn in kroegen waarin intimiteit ver te zoeken is. Haar Gouden Notekraker zette haar eens te meer op scherp om niet te vallen voor de commerciële verlokkingen van het snelle geld. Liever blijft ze alert op en selectief in waar en aan wie ze haar eigen artistieke paden laat horen. Arrogantie is haar vreemd, maar zielloze uitgaanslocaties met plat vermaak voor de massa en het geld doorstaan haar ballotage alvast niet.
Programma Com o Vento
Liedjes van de Wind betekent Com o Vento losjes vertaald. Twintig jaar geleden volgde Magda Mendes de ’Sudoeste’, de zuidwester wind die haar van Lissabon naar Rotterdam voerde. Een reis langs stranden van Algarve, kurkbomen van Alentejo, steegjes van Lissabon, olijfbomen van haar vader en de bergen van het Noorden. Al deze elementen komen samen in Com o Vento, uitgevoerd in internationale bezetting: Magda Mendes (vocalen, ukelele, percussie), Ward Veenstra (akoestische en Portugese gitaren), Gustava Cabrera (viool) en Aleksandra Kaspera (cello).
Zondag 25 februari 2024, Magda Mendes bij GUO in Cultuurcentrum Tiliander in Oisterwijk
Aanvang: 15:00u
Entree: €25,-
GUO verkoopt op de concertdag tussen 14:00 en 15:00u nog tickets aan haar zaalkassa (let op: pinnen is niet mogelijk!). Kaarten zijn (zonder extra kosten) te koop via de GUO-ticketshop op www.groetenuitoisterwijk.nl.