Workshop liedschrijven:
'In een lied moet altijd avontuur zitten'
In café 't Zielhoes in Noordpolderzijl streek zaterdag 7 februari een bont gezelschap neer. Rattenvanger Alex Vissering was er, Martin Korthuis van 'Schier', 'Country' Will Stevens, Drent Erik Harteveld, schriever Jan Siebo Uffen. In totaal 35 mensen hadden zich aangemeld voor de 'tekstschrijversdag' voor liedjesschrijvers in streektaal, georganiseerd door Stichting Nij. Zelfs weerman Jaap Nienhuis en de vrouw komen halverwege de middag nog even de handen warmen in 't café. Ook Henk Scholte (Torf) was erbij en schreef dit verslag.
- Door Henk Scholte -
Niet alle deelnemers hebben ervaring als liedjesschrijver. ''Mor ik vin schrieven wel mooi'', reageert Pieter Glas (40), boer uit Loppersum. Regelmatig kunnen we wat van hem lezen in Het Landbouwblad. Hij heeft een cursus prozaschrijven bij de Schrijversvakschool in Groningen gedaan. En nu wil hij hier zijn licht opsteken. Niet dat hij ambities heeft in die richting. ''Reken mor nait te veul op mie, dat ik oeit wat schrieven zel!''
Glas beheerst in elk geval het Gronings. Dat kun je van Rick de Leeuw niet zeggen. De oud-zanger van de Nederlandstalige punkband Tröckener Kecks zal deze middag samen met Jan Veldman en Dick van Altena workshops geven. Hij heeft dezelfde look als twintig jaar geleden. Nog altijd steken zijn slungelarmen uit een te krap colbertje en bungelt er losjes om zijn nek een reepje stof dat ooit een stropdas moet zijn geweest. Zijn piekhaar heeft hij inmiddels zwart geverfd, maar de 43-jarige Amsterdammer heeft nog niets van zijn jeugdig elan verloren.
Verstaanbaarheid
De aangekondigde inleiding van De Leeuw bestaat geheel en al uit het voorlezen uit eigen werk. Dat komt ervan als je een schrijver uitnodigt! Gelukkig wekken de passages uit zijn roman Comeback! danig op de lachspieren. Ze bevatten bovendien menig tip voor de liedjesschrijver die het doornige pad naar de roem wil bewandelen.
De workshop die hij achter in het café geeft, ontpopt zich als een groepsgesprek. Als je in je eigen taal schrijft, ben je veel subtieler met woorden en gevoelens bezig, vertelt De Leeuw. ''Sinds ik in het Gronings ben gaan schrijven, zijn de liedjes veel inhoudelijker geworden'', beaamt Martin Korthuis.
Een heikel punt is natuurlijk wel de verstaanbaarheid. Wij denken dat Engelse liedjes voor Engelsen en Amerikanen altijd verstaanbaar zijn, maar dat is niet zo, relativeert De Leeuw. ''Van Jumping Jack Flash van de Stones begrijpen Engelstaligen net zo weinig als wij.''
''Van jouw liedjes kon ik ook altijd maar de helft verstaan'', werpt de jongste deelnemer De Leeuw voor de voeten. ''Verstaanbaarheid was nooit ons voornaamste punt. Op het podium staan en een potje lawaai maken was veel belangrijker.''
Broodje bapao
De workshop van oud-Groninger Jan Veldman, die tegenwoordig in Naarden woont, heeft meer het karakter van een cursus. Hij heeft zowaar een stapeltje vakliteratuur bij zich. Zelf heeft hij het vak geleerd uit een Bulkboek van Drs. P.
Je kunt het zo gek niet verzinnen of er zit een liedje in, vertelt hij. Over een broodje bapao bijvoorbeeld, dat hij nog nooit had gegeten toen hij er een grappig liedje over schreef.
'Je eet het zonder lepel
't is van deeg en 't is van vlees
als een tietje zonder tepel
ligt het bij de Vietnamees'
Stap voor stap, met de gitaar in de hand, legt hij uit hoe hij tot de uiteindelijke tekst kwam. ''De kunst van het liedjesschrijven is dat je met een paar zinnen een beeld van de wereld oproept.''
Van begin tot het eind moet er 'avontuur' in een lied zitten, houdt Veldman de deelnemers voor. Maar gemakkelijk is het allemaal niet. ''Hoe simpel het liedje ook kan lijken, het kost ontzettend veel energie, hoofdbrekens en koffie om ook maar twee goeie zinnen te bedenken.''
Het kan Pieter Glas niet deren. Hij heeft 'beslist' een mooie middag gehad, vertelt hij na afloop. Vooral de workshop van Rick de Leeuw vond hij 'heel bijzonder'. ''Hij zei: de tekst is de basis van de muziek. Voor een totaal a-muzikaal iemand als ik, was dat een grote opsteker. Ik goa der nou wel verder mit aan de gang.''