Extreem rechts vloekt met Vlaamse folk
- door Henk -
De videoclip van het songfestivalnummer was amper opgenomen, of de Belgische songfestivalzangeres Soetkin Collier werd afgelopen woensdag teruggefloten. De 26-jarige Vlaamse blijkt als tiener te hebben deelgenomen aan manifestaties van de extreem rechtse Vlaamse groeperingen als Voorpost. Ook wordt ze ervan beschuldigd op 19-jarige leeftijd aanwezig te zijn geweest bij een Rudolf Hess-herdenking.
Twee maanden voor ze haar land met de folkgroep Urban Trad zou vertegenwoordigen tijdens het Eurovisie Songfestival in het Letse Riga, wordt er nu ingegrepen. België is als de dood voor een schadelijk imago. Urban Trad, maar ook andere folkmuzikanten en folkliefhebbers zitten met de gebakken peren. Moeten zich gaan verantwoorden, worden door de media om commentaar gevraagd, etc. De zaak ligt bijzonder gevoelig en maakt veel emoties los. Nogal wat Vlaamse kranten zwijgen echter in alle talen. Maar op het internetforum Indymedia rollen de voors en tegens over elkaar heen, wat tot enkele ongepaste en ongefundeerde beschuldigingen over en weer leidt.
Soetkin Collier zegt het verleden de rug toegekeerd te hebben. Ze erkent in haar jeugd als 15-jarige deelgenomen te hebben aan rechts extremistische manifestaties, maar ontkent bij een Hess-herdenking te zijn geweest. Als kind groeide ze op in een extreem rechts milieu. Haar vader runde café De Leeuw van Vlaanderen in Antwerpen, een broeinest voor extreem rechts. Ze was lid van een bedenkelijke studentenvereniging.
Dat verleden - dat ze bestempelt als jeugdzonde - heeft Soetkin Collier al eerder parten gespeeld in haar muzikale loopbaan. Een blauwe maandag maakte ze deel uit van Laïs. In die groep klikte het echter niet met Annelies Brosens en Jorunn Bauweraerts. Haar vervangster werd Nathalie Delcroix. Manager Bieke Purnelle zegt daarover tegen de Volkskrant dat ook de extreem rechtse sympathieën van Soetkin bij die breuk een rol speelden.
Collier heeft rigoureus met haar verleden gebroken. Als lerares geeft ze tegenwoordig Nederlands aan migranten, "en", zo zegt ze, "dat is toch onmogelijk te rijmen met extreem-rechtse ideeën. Die heb ik dan ook al lang niet meer." Urban Trad moet daar ook zo over gedacht hebben, toen die groep haar vorige zomer aantrok als tweede zangeres. Soetkin had daarvoor nog fraaie zangpartijen vertolkt bij de jazzy-folk van Oeda.
Urban Trad hanteert een moderne aanpak van keltische muziek. Het nummer Sanomi dat 24 mei op het Eurovisiesongfestival wordt gebracht heeft zowel het mystiek-zweverige van de Ierse groep Clannad als een stevige dance-beat. In België staat Urban Trad hoog aangeschreven en had met het nummer Rap A Doo zelfs een hitje. Oprichter, fluitist Yves Barbieux, omringt zich met vooraanstaande folkmuzikanten als Ambrozijn-gitarist Tom Theuns (zal niet meespelen op 't songfestival), accordeonist Didier Laloy (o.a. Panta Rhei en Trio Trad) en studiogitarist Philip Masure.
Folkwoods
Urban Trad speelde twee jaar geleden op het Eindhovense Folkwoods Festival en afgelopen jaar op het grote Dranouter Folkfestival in België. Komende zomer staat de groep opnieuw geprogrammeerd op het Folkwoods Festival. Yves Barbieux is eraan gewend om met zijn groep geregeld in andere samenstellingen te spelen. In die zin is Urban Trad meer een collectief dan een groep. Het feit dat twee maanden voor het Songfestival in Riga een van de twee zangeressen moet afhaken is dan ook geen onoverkomelijk probleem voor de bandleider.
De ophef rond Soetkin Collier komt desalniettemin hard bij Yves Barbieux aan. Hij lijkt zelf overduidelijk te behoren tot progressievere kringen. Hij wil op geen enkele manier geassocieerd worden met extreem rechts. Dat is de reden dat hij ermee instemt dat Collier niet met de groep mee mag naar Riga, hoewel met pijn in het hart. "Ik zou nooit met een extreem rechtse collega-muzikant willen samenwerken. Soetkin heeft echter het kwalijke verleden al lang achter zich gelaten en de rug toegekeerd. Wij hebben haar dat verleden vergeven," zegt Barbieux in de media.
Zelf noemt Soetkin Collier de hele affaire een heksenjacht. Ze heeft officieel geprotesteerd
tegen haar uitsluiting.
Vlaams Blok
Waar het Vlaams Blok graag het verleden ophemelt en oude volksliederen als geuzenlied misbruikt, zijn het juist de beroemde zangers van het volkslied die zich nadrukkelijk van Philip de Winter c.s. afkeren. In de Volkskrant verklaart Herman Dewit van 't Kliekske dat zijn voorliefde voor volksmuziek absoluut niet te maken heeft met Vlaams nationalisme. Vlaanderens beroemdste folkzanger Wannes van de Velde overwoog ooit in een andere taal te zingen dan het Antwerps, om elke verdenking te vermijden. Zanger/dichter/beeldhouwer Willem Vermandere zegt ooit benaderd te zijn om voor het Vlaams Blok te zingen, maar hij weigerde. Vermandere is met zijn kritische teksten een verklaard tegenstander van het extreem-rechts gedachtegoed. Toen hij bij een openluchtconcert het lied Bange Blanke Man zong werd hij door rechts-extremisten belaagd.
Als statement tegen de eigen-volk-eerst-gedachte mixen veel jonge Vlaamse folkbands bewust de eigen vlaamse traditionele muziek met die van andere culturen. Bovendien wordt er door een aantal groepen in een immaginaire taal gezongen, als protest tegen de taalstrijd die nog steeds een pregnante rol speelt in België. Een van die groepen is uitgerekend Urban Trad.