Ingetogen
schoonheid
Sido Martens - Arbeid - Eigen beheer: www.sidomarten.com
Sido Martens is weer helemaal terug. Na Fungus en enkele solo-jaren verdween de Friese gitarist/zanger in de vergetelheid. Werkloos en nergens meer zin in. Vijftien jaar lang duurde die dip. Hardlopen hield hem op de been. De liefde voor muziek en het talent voor een soepel pennetje hielden zich schuil tot hij een paar jaar geleden een vaste baan als journalist kreeg. Als vanzelf borrelden de songteksten weer op. Niet in 't Fries, maar in het abn, vaak beschouwend en poëtisch. Maar wat wil je, Martens is veel ervaringen rijker en jaartjes ouder. Ook de muziek vormt zich ernaar en is over het algemeen ingetogen en soms zelfs dromerig.
Sinds 1996 heeft hij vier cd's gemaakt: De Loper, De Staat van Liefde, De Pofklant en dan nu Arbeid. Het is dat Sido Martsens op het folkfestival in Grolloo speelde en ik zodoende in contact met hem kwam, anders had ik Arbeid nooit gehoord. Er zijn slechts honderd exemplaren van geperst. In combinatie met een fraaie houtsnede van Hubertus de Jong (genummerd 1 t/m 100) vormt dit niet enkel een bijzondere combinatie in beeld en muziek, maar ook een collectorsitem.
Vreemd dat het nog steeds zo stil is rond Sido Martens. Zijn heldere gitaar- en mandolinespel getuigt van technische begaafdheid. Zijn stem wordt elke cd beter. Compositorisch is hij van deze tijd. Zijn teksten ontwijken platgetreden paden en zetten je aan tot luisteren.
Als je de cd's uit z'n tweede carrière beluistert, hoor je een singer/songwriter in een idioom dat het midden houdt tussen luisterlied en newfolk. Met name de vioolpartijen (bijvoorbeeld in het titelnummer Arbeid en in het prachtige Knekelman) en de blazersarrangementen zoals in Dienstmeid (Hubert Heeringa) en de lekker resonerende bas (Jan van Olffen) leiden tot associaties met newfolkstromingen die invloeden uit wereldmuziek toelaten. In Zonder wordt het geluid van een draailier dicht benaderd met behulp van andere instrumenten. Verzoek: gebruik de volgende keer een échte draailier.
Naast de reeds genoemde muzikanten werken ook aan Arbeid mee: Jan Wolfkamp (percussie), Ruben Mulder (keyboard) en Vincent Knaven (vibrafoon).
Het mag dan alweer zo'n dertig jaar geleden zijn dat Sido Martens en Fungus het Pinkpop-podium deelde met onder ander Steeleye Span, ergens doen sommige nummers op Arbeid mij toch aan Fungus denken. Hoor ik in de eerste gitaarakkoorden van het titelnummer niet Kaap'ren Varen? Dienstmeid is als zo'n oude Fungus-ballade. Het gaat immers over het 'dure meneertje' dat in de nek heigt van de dienstmeid:
Hij heeft snel de benen genomen
en liet haar zo'n hulpeloos kind
hoe slechts is het met haar gekomen
men ziet haar in regen en wind
daar gaat ze zo'n hulpeloos kind
In onze snel veranderende popi turbo-taal raken nogal wat woorden in onbruik. Martens haalt ze gelukkig weer boven. Dat soms archaïsch woordgebruik haakt ook aan bij het Fungus-repertoire van toen. We pikken er een paar uit: zwerk, spanten, looien, knekelman, barrevoets, kruiend ijs, moederziel, slijk, etc. Laat overigens een ding duidelijk zijn. Arbeid is geen follow-up van Fungus. Daarvoor is Martens' werk tegenwoordig toch méér diepgravender luisterluid dan folk. Deze singer/songwriter is slechts nog een enkele keer lichtvoetig en vrolijk bezig zoals in Fleurig. Dat heeft niet mijn voorkeur, maar bevordert wel de dynamiek op het album.
Martens is op dreef. Ook in poëtische zin. Wat dacht je van de volgende strofe uit het nummer Vriend:
hoe hard kan ik zwijgen
met wijd open mond
hoe lang kunnen wortels
zonder eigen grond
Of uit Golf:
Dan sta ik weer op de dijk
Hoor het klagen van de wind
Spanten kraken in mijn kop
Als de vloedgolf mij straks vindt
Arbeid heeft een intiemer karakter dan de voorafgaande albums. Deze cd is dan ook meer basic opgenomen. Gewoon in de oefenruimte en de rest bij Martens op zolder, allemaal op een 16-sporen harddiscrecorder. De opnamekwaliteit is uitstekend. Hopelijk zet deze ontwikkeling naar nog meer puurheid zich voort en duikt deze begenadigde singer/songwriter de volgende keer niet een opgepoetste studio in, met alle daar verleidelijk voor de hand liggende toeters en bellen.
ps: zie voor prijsvraag over Sido Martens de pagina
Henk - Waardering 8,5