-door Mirjam Adriaans, foto's Ronald Rietman-
Een kleine 500 dansers genoten afgelopen weekeinde van CaDansa. Op een nieuwe locatie in Duiven bood het festival net als bij de vorige edities een prima sfeer, een paar mooie primeurs met LeBour-Bodros en Duo Thebaut en een schitterende afsluiting door Naragonia.

Na twee keer CaDansa in Utrecht moest een andere locatie gezocht worden voor de derde editie en die werd gevonden in het CCOG (Cultureel Centrum Onderling Genoegen) in Duiven bij Arnhem. De Musketon in Utrecht waar het festival de afgelopen twee jaar werd georganiseerd wordt snel vergeten als de bezoekers eenmaal binnen zijn, het gebouw heeft een prima sfeer, is vrolijk aangekleed met ballonnen aan het plafond en heeft een prachtige vloer waar veel meer dansers terecht kunnen. Het enige nadeel is dat het er wel heel erg warm wordt, zeker met de temperatuur buiten die recordhoogten bereikt voor oktober.

Muziek
Bij aankomst donderdagavond laat in het CCOG lopen we Hartwin en Ward Dhoore tegen het lijf. Het optreden van Trio Dhoore is net afgelopen, Hartwin vertelt dat ze met een nieuwe cd bezig zijn en dat ze deze avond voor het eerst de nieuwe nummers in de juiste setting hebben gespeeld. Vervolgens begint Boréale, een Franse band die lekker energiek swingt en de dansers met doedelzak of fluit, percussie en accordeon of gitaar altijd weet te verleiden tot nog een dansje. De steel drum is het instrument dat deze groep een heel eigen exotisch geluid meegeeft, passend in de tropische warmte die inmiddels in de zaal heerst.

Boréale

Deze zomer heeft Elanor al verschillende keren in Nederland gespeeld, maar ook nu zetten de mannen met veel plezier hun beste beentje voor om de dansers op de vloer te houden. Verrassend is het optreden van Le Bour-Bodros, met Timothée Le Bour (saxofoon) en Youen Bodros (accordéon). Zij spelen voor het eerst in Nederland met hun repertoire van Bretonse dansen. Zij steken hun laridee’s en plinns dan wel in Parijse sferen, met name in een wals zijn duidelijke musette-invloeden te horen, waardoor de melodieën eerder aan vooroorlogs Parijs doen denken dan aan Bretagne. Sommige dansers haken hier wel af, omdat  de nummers hier en daar Grateful Dead-achtige proporties aannemen en niet iedereen heeft er zin in om zich een kwartier lang te laten meevoeren in een energieke plinn. Voor mij als luisteraar is het echter puur genieten van de energie en virtuositeit van dit duo. Overigens is het de enige band die niet gelijk klaarstaat om cd’s te verkopen, eerst moeten ze zelf nog even tot rust komen om later pas hun cd’s bij de cd-stand te leggen.

Daarna is het heel fijn bijkomen met de muziek van Cavez Montanaro, een combinatie van viool en trekzak. Hoewel hun deunen niet geschreven zijn om op te dansen, passen ze de arrangementen wel aan voor bals. Daardoor weet violist Baltazar Montanaro niet helemaal zeker of hij een gavotte de l’aven gaat spelen, maar als ze net bezig zijn roept een dame enthousiast: “een aven! Dat is de mooiste gavotte die er is!”. Het duo nodigt tijdens hun set een paar gasten uit, Julien Padovani (accordeon), Aurelien Claranbeaux (trekzak) en Christian Pacher (viool) geven in diverse nummers een extra steuntje aan het sfeervolle spel van accordeoniste Sophie Cavez. De romantische zwier van de stukken is een uitstekende manier om de avond af te sluiten en geeft een lekker gevoel om mee te nemen naar je slaapplaats.

En dan krijg je vervolgens op zaterdag weer zo’n fijne kriebel in je buik als Wouter en De Draak ’s middags aftrappen op het hoofdpodium. In maart stond dit nieuwe duo met Wouter Kuyper op trekzak en Joris Alblas op gitaar op het podium van het folkbal in café Wilhelmina. Ze hadden toen nog niet voldoende repertoire samen om een hele avond ten bal te spelen, maar dat het muzikaal klikte was al snel duidelijk. Deze middag op CaDansa boeit hun spel van begin tot eind, hoewel de trekzak vaak leidt neemt de gitaar soms over en vult Kuyper juist subtiel in zoals in een wals in 8. Een bezoeker vergelijkt ze met het Franse Duo Absynthe "alleen dan met een betere gitaarspeler”. Het veelzijdige geluid van Alblas is in elk geval een lust voor het oor van deze luisteraar.

Hoewel Bal O’Gadjo invloeden herbergt uit de zigeunermuziek, Ierse muziek en jazz, is dat niet specifiek wat mij aantrekt in de groep, bestaand uit Jonathan da Costa Ferreira (gitaar, Portugese gitaar), Gwenn Guiffant (dwarsfluit, zang), Lucile Magnan (cello, zang) en Paul Oliver (viool en mondole Algerien, een soort luit). Het zijn vooral de gezongen nummers die mij aanspreken, de damesstemmen die helder door de zaal klinken. Hun muziek reist subtiel de hele wereld rond, het is zeker niet alleen de Balkan die ze aandoen, maar je hoort ook een vleugje Maliblues en lichte Arabische accenten.

Het daaropvolgende Coiffure Joziane geeft me een dubbel gevoel. Over de kwaliteit van de muzikanten valt niets te zeggen, dat zit wel goed, maar hier en daar maken ze gebruik van een beatbox en effecten die mij teveel doen denken aan disco. Het is niet echt mijn smaak, al zijn er genoeg mensen zeer te spreken, de stapel cd’tjes vliegt weg na afloop.

Vorig jaar zag ik Ciac Boum (Christian Pacher op zang, viool en trekzak, Julien Padovani op zang en chromatisch accordeon en Robert Thebaut op zang, gitaar, viool en mandoline) op een bal in Utrecht en ik was gelijk verkocht. Een Amerikaanse klompendans of een Frans lied in de trant van Malicorne, de heren zijn van alle markten thuis. Kippevel krijg ik van de prachtige traditionele ballade Un Jour M’y Prend L’envie (een wals in 5 van hun tweede album, Ciac Boum Volume 2) en de a capella toegift laat me ook nu niet onberoerd. Helaas is hun vierde album nog net niet klaar en luister ik nu thuis nog maar eens naar de eerste drie.

Het solo-optreden van Aurelien Claranbeaux begint goed, maar de vermoeidheid slaat toe en ik zoek graag mijn bedje op, nagenietend van een mooie muzikale dag.

En dan komt aan alle goeds toch weer een einde, maar niet voordat de zondag voorbij is. En die heeft nog een paar sterke optredens in petto. Allereerst is daar Philippe Plard. Hij heeft een mooie heldere dragende stem en hij laat de dansers al in de tweede dans, een andro, meezingen. Ken je geen Frans, ach, dan zing je toch lalala. Hij is overigens de enige die de bezoekers niet in het Engels probeert toe te spreken, waarom moeilijk doen als het ook in het Frans kan? En op een of andere manier komen zijn instructies toch goed over. Die zijn namelijk soms wel nodig, zoals bij de hésitation (zo genoemd omdat je niet weet of je vooruit of achteruit moet), een soort jig, maar met andere patroontjes erin. Zelfs ervaren dansers zijn niet allemaal bekend met deze variant, maar hij is erg leuk om te zien en naar verluidt ook om te dansen. En om het helemaal goed uit te kunnen leggen danst hij met accordeon gewoon mee tussen de bezoekers.

Dan heeft CaDansa nog een primeur in de vorm van Duo Thebaut. Zowel vader Robert (viool, gitaar) als zoon Lucas (diatonisch accordeon) waren al wel eerder in ons land in andere formaties, maar nog niet als duo. Hun spel is dynamisch, vol plezier, viool of gitaar vlecht zich als vanzelf door de heldere accordeonklanken. De cursisten die aan de dansworkshop Poitou mee hebben gedaan kunnen hun opgedane kennis nu in de praktijk brengen.

Als afsluiter is er Naragonia, de enige band die al eens eerder op CaDansa speelde (op de eerste editie van 2012). Organisatrice Louise Marius vertelt dat ze probeert om zoveel mogelijk verschillende bands naar het festival te halen, maar met multi-instrumentalist Toon van Mierlo en trekzakster en violiste Pascale Rubens heeft ze een speciale band. Wie niet eigenlijk? Dit duo is niet alleen bijzonder geliefd bij de balfolkies, maar ook bij luisteraars. En dat het tweetal ook een band heeft met het festival en het Nederlandse publiek laten ze horen door vol overgave ten bal te spelen. De deunen van Toon van Mierlo zijn eigenlijk altijd raak, een mooie scottisch of een fijne bourrée, en op het einde komt dan toch echt de laatste mazurka van het festival, muisstil wordt er gedanst al heeft Van Mierlo nog wel het goede nieuws dat er volgend jaar weer een festival is. In de toegift slingert de hanterdro Calimero zich zelfs over het podium en het publiek neuriet de heerlijke deun, die nog tijden in je hoofd blijft hangen, lekker mee.

Naragonia

Ook zijn er optredens op het open podium, waarvan ik hier en daar wat meepik. Als de optredens vrijdag op punt van beginnen staan, moet er eerst een stroomcrisis worden opgelost. Accordeonist Martin Fernande Rivera op het open podium heeft er flink last van, daar valt telkens de stroom uit. Het probleem ligt bij de catering, dus wordt een kabel door de gang gelegd zodat de keuken op een eigen groep zit en dan kan iedereen weer genieten van zowel lekker vegetarisch eten als van de muziek op het open podium. Rivera speelt heel fijne deunen, ik hoor van Zoalo dat ze nu als duo veel met zang doen, dat klinkt lekker tijdens het eten van een kommetje soep. Als Auke Eringa & Martijn Versteegh (trekzak en klarinet) vragen of ze zullen beginnen met een cercle krijgen ze gelijk Nee! te horen, liever een mazurka. Ach, dan spelen ze de cercle even later alsnog, en de dansers hebben er niet minder plezier om. Het open podium wordt af en toe zelfs druk, ook op zondag als er balfolk gespeeld wordt op de daar aanwezige piano, de muzikanten krijgen luid applaus voor hun inspanningen.

 

Dansers

Workshops
Omdat CaDansa vier dagen duurt, is er ook meer tijd voor workshops, die voor een groot deel plaatsvinden in een schooltje op een paar minuten wandelen vanaf het CCOG. De dansworkshops worden drukbezocht en zitten dan ook helemaal vol, voor de muziekworkshops kan men meestal zich ter plekke nog aanmelden, de Doedelzak kennismakingsworkshop van de Stichting Draailier en Doedelzak zit wel vol, maar er wordt nog ruimte gevonden voor een extra workshop op zondag, twee deelnemers maken dankbaar gebruik van die mogelijkheid. Ik neem vrijdagmiddag onder meer een kijkje bij de lessen van Aurelien Claranbeaux (samenspel) en Wouter Kuyper (trekzak voor totale beginners). Rustig legt Aurelien zijn cursisten uit wat de bedoeling is, de pennen liggen klaar en hier en daar komt een vraag over welke noot gespeeld moet worden, serieuze gezichten proberen zoveel mogelijk informatie in zich op te nemen om het geleerde later in het eigen spel te kunnen toepassen. Bij de trekzak voor totale beginners toont Wouter Kuyper eerst wat je met zo'n instrument kan en na een half uurtje klinkt er al bijna een melodie. Voor elke deelnemer heeft hij ook individuele aandacht, je moet immers zowel rechts als links handelingen verrichten terwijl je ondertussen blijft trekken en duwen. Mensen met ervaring op een chromatische accordeon hebben weliswaar een licht voordeel, maar zo'n trekzak blijkt toch een heel ander verhaal. De reacties van de cursisten zijn positief vertelt Wouter later, hij heeft twee trekzakken uitgeleend voor het weekend en eentje heeft zelfs interesse in een huurcontract. Er zijn wel veel handelingen nodig voor de trekzak, maar, zo zegt hij, het klinkt wel meteen goed, beginners die balfolk willen spelen kunnen binnen een uur al min of meer een walsje spelen, waar je met viool of doedelzak toch eerst een flinke tijd moet oefenen.

Op zaterdag zien we een stukje van de workshop zang en bodypercussie door Gwenn Guiffant van Bal O'Gadjo. Zij leert de deelnemers een liedje en even ontstaat wat hilariteit als iemand vraagt waarover hij eigenlijk zingt en het blijkt over een prostituee te gaan (al zijn de meningen hierover wel verdeeld). Bij de presentatie ’s avonds in de zaal blijkt overigens dat er verder flink is aangepakt, het liedje inclusief bijpassend ritmisch geklap op het lichaam wordt mooi uitgevoerd met de cursisten van Samenspel Balkanmuziek (door Paul Oliver en Jonathan Da Costa Ferreira van Bal O’Gadjo). 

Activiteiten
CaDansa zou CaDansa niet zijn als er niet ook vanalles georganiseerd wordt naast de muziek en workshops. Zo is er een kledingruilbeurs, een markt, een Silent Disco (dansen op muziek die je via je koptelefoon hoort), egeltjes zoeken (de egel is het themadier van deze editie en er zitten er verschillende verstopt door het hele gebouw) en kan iedereen meedoen aan een bingo, waarbij leuke opdrachten moeten worden uitgevoerd om de kaart vol te krijgen. Er is een stoel waar je een foto van jezelf kunt maken, en dat leidt tot een hilarische competitie tussen Selena en Tom, die met zoveel mogelijk mannen, respectievelijk vrouwen op de foto willen en op een of andere manier toch gelijk weten te eindigen. En als je even wilt uitrusten kun je in de ‘hedgehog tent’ gaan liggen, matjes en dekens liggen klaar voor een verfrissend dutje.

En dan?
Dan is het afgelopen en moet iedereen weer naar huis. Er wordt roerend afscheid genomen van fijne danspartners en alle vrienden. Maar hoe gaat het verder? Tussen alle bezigheden door is er dit weekeinde ook even tijd voor een gesprekje met organisatrice Louise Marius.  Er zijn een kleine 500 bezoekers en met nog zo'n 10 weekendkaarten over is CaDansa nagenoeg uitverkocht, dus ze is tevreden over de opkomst. Komt er dan ook een CaDansa 2015? "Hopelijk wel," antwoordt ze, "dit gebouw wordt binnen een jaar gesloopt, maar er wordt een nieuw CCOG gebouwd hierachter en de mensen hier vinden het ook leuk, dus we mogen meeverhuizen als we dat willen." De bezoekers vinden het jammer dat het gebouw plat gaat, zij hebben genoten van de heerlijke sfeer van deze editie van CaDansa. Een datum voor editie 2015 is er nog niet, maar Marius, die zondag op het podium even de rest van haar team en alle vrijwilligers bedankt, laat dan ook weten dat het festival organiseren een verslaving is geworden, dus ze gaat haar best doen om het weer op touw te zetten. We zien er nu alweer naar uit.