Hoe wordt iemand folkliefhebber? De platencollectie van zijn ouders, muziek die je op de radio hoort, een concert van een leuke band, of zoals in mijn geval, een combinatie van factoren. Ik groeide op in een klein dorp in Noord-Brabant en de eerste invloeden op folkgebied kwamen van een prominente inwoner daarvan: Jan van Ooij. Voor hem werd gisteren een monument onthuld.
Geen idee in welke klas ik zat, tweede of derde denk ik, toen meneer van Ooij die vlakbij mijn lagere school woonde uitleg kwam geven over muziekinstrumenten. Tamboerijnen en triangels, maar vooral de foekepot wekten mijn aandacht, en daar hoorden liedjes bij, oude en nieuwe versjes van volksmuziekgroep Moek waar Jan van Ooij deel van uitmaakte. Vervolgens begonnen vanaf 1976 de uitzendingen van Omroep Brabant met onder meer Gerard van Maasakkers als presentator en veel muziek uit de streek. Als tiener luisterde ik daarna gewoon naar de hitparade, maar de kiem was gezaaid en via Clannad en The Dubliners (toen ik tijdens de les Engels hun lied Lifeboat Mona te horen kreeg was ik verkocht) kreeg mijn platencollectie zijn eerste folky tinten. Inmiddels zijn we heel wat jaren verder en noem ik mezelf zonder aarzelen folkliefhebber, en dan bedoel ik folk in brede zin, zowel traditioneel als modern, oude veldopnames of zelfgeschreven werk, Keltisch, Amerikaans dan wel Zuid-Europees, het boeit me allemaal.
Gisteren dacht ik weer aan die eerste kiem, toen ik aanwezig was in Zeilberg (een kerkdorp van de gemeente Deurne) bij de onthulling van een monument ter ere van Jan van Ooij. Hij was amanuensis (technisch onderwijsassistent), muzikant, componist en heemkundige, geboren in 1930, overleden in 2005. Er komen wat anekdotes voorbij, zoals over dat hij nooit boos werd, behalve die ene keer dan toen hij bij het programma Op Volle Toeren het Volendams volkslied hoorde en dat bleek vrijwel identiek aan zijn Zeilbergs Volkslied, maar hem was niks gevraagd. Hij was een actief persoon binnen de dorpsgemeenschap, hij was betrokken bij de toneelvereniging en carnavalsvereniging, maar ook bij de heemkundekring in Deurne. Daarnaast speelde muziek altijd een belangrijke rol, natuurlijk was er een harmonie in het dorp en hij was oprichter van Moek, maar ook van blaaskapel Hendig Zat. In 2002 is Jan van Ooij onderscheiden met een lintje voor al zijn activiteiten. in 2014 bestaat Zeilberg 100 jaar, en dat vond men een mooie aanleiding om uitgebreid feest te vieren en om een monument te onthullen ter ere van deze dorpsbewoner die zoveel voor de gemeenschap heeft betekend. Voor de gelegenheid is er een eenmalige reünie van Moek, twee zoons zijn bereid gevonden hem te vervangen. Net als zoveel jaar geleden is het niet virtuoos, maar er wordt wel met volle overtuiging gezongen en gespeeld. Natuurlijk het Zeilbergs Volkslied en Wa Kan Ut Geve, het clublied van ZSV (de lokale voetbalvereniging), maar ook Sientje, over een markante dorpsfiguur die jaren geleden in een plaggenhut heeft gewoond. Het monument is eenvoudig gehouden, geplaatst bij de Clarinet, tegenwoordig een visvijver, maar ooit werd er gezwommen door de lokale bevolking. Ik moest weer denken aan die ene dag dat Jan van Ooij de klas binnenkwam met zijn instrumenten en over zijn passie vertelde. Toen besefte ik niet dat die dag bijzonder was, ik was gewoon een nieuwsgierig kind dat die rare instrumenten prachtig vond. Nu mag ik al bijna 10 jaar schrijven over mijn eigen passie voor folk, die toen ontstaan is en nooit meer wegging. Bedankt Jan!
Mirjam Adriaans